Ðể giữ gìn thanh danh, uy tín của mình các trường đại học danh tiếng nhất ở Anh sẽ đặc biệt quan tâm đến khâu tuyển sinh. Trường đại học nổi tiếng Cambridge vừa mới công bố sẽ thắt chặt hơn nữa khâu tuyển sinh - ngay lập tức nổ ra cuộc tranh luận rất sôi nổi về sự bình đẳng cơ hội trong hệ thống giáo dục ở nước này.

Ðiểm cao nhất trong học bạ tốt nghiệp ở Anh là "A", tương tự với điểm mười. Cho đến nay học sinh nào muốn được học ở ÐH Cambridge phải có ít nhất ba điểm – A.

Nhưng tương lai thì trong số đó ít nhất phải có một "A cộng" hoặc còn gọi là "A sao" - cách cho điểm này bắt đầu được thực hiện từ năm nay. Trong khi đó chính phủ đã nhiều lần nhấn mạnh cách cho điểm mới này không phải là thước đo để tuyển sinh đại học - vì đây là vấn đề còn phải rút kinh nghiệm.

Theo những người dân Anh bình thường thì chỉ có con nhà quyền quý, giầu có mới có hy vọng theo học đại học ở  Cambridge

Theo nhật báo "Daily Telegraph" thì đã có nhiều trường đại học tuyên bố noi gương Cambridge và sẽ thắt chặt hơn nữa khâu tuyển sinh thông qua điểm cao hơn, trong số này có các trường như ÐH Bristol và ÐH College London. Trong khi đó Trường ÐH Oxford tuyên bố trước mắt chưa áp dụng điểm mới trong khâu tuyển sinh.

Cách đây vài tháng các trường đại học hàng đầu ở Anh như Cambridge và Oxford, do bị áp lực của chính phủ, còn ngỏ ý sẽ phấn đấu để nâng cao tỷ lệ tuyển chọn học sinh thuộc tầng lớp bình dân tốt nghiệp các trường công lập. Yêu cầu của chính phủ Anh là dễ hiểu vì dù sao các trường đại học ở Anh cũng được ngân sách nhà nước hỗ trợ khá lớn, thí dụ 3/5 ngân sách của ÐH Cambridge là do nhà nước tài trợ. Nay một số trường đại học muốn thắt chặt hơn nữa các tiêu chuẩn tuyển sinh. Lý do mà các trường này đưa ra là, số học sinh tốt nghiệp trung học phổ thông có trên ba điểm A khá nhiều vì thế việc tuyển chọn rất khó khăn vì khả năng tuyển sinh hàng năm chỉ có mức độ nhất định. Geoff Parks, trưởng Ban tuyển sinh ÐH Cambridge nói với báo The Times: "Cho đến nay việc phân loại, tuyển chọn các em có thành tích học tập xuất sắc nhất chưa thực sự thích hợp. Tiêu chuẩn mà chúng tôi áp dụng cho đến nay chưa thực sự là một rào cản có ý nghĩa." Về lâu dài ÐH Cambridge có thể tính đến việc áp dụng tiêu chuẩn tuyển chọn tối thiểu là một A thông thường và hai "A cộng".

Trong năm tới trường đại học tổng hợp Cambridge sẽ kỷ niệm 800 năm ngày thành lập. Từng có sinh viên của trường này trở thành thủ tướng, học phí lên đến  3.000 Bảng Anh mỗi năm và việc tuyển chọn cực kỳ khó khăn vì thế đối với nhiều người thì việc theo học ở trường này là không thể

Một số nhà phê bình của Công đảng, Công đoàn các nhà giáo và chuyên gia giáo dục lại cho rằng với cách tuyển chọn như trên thì có nhiều khả năng học sinh tốt nghiệp các trường tư thục được tuyển chọn vào các trường đại học hàng đầu, học sinh các trường công lập sẽ bị loại vì điều kiện xuất phát không giống nhau. Ông Barry Sheerman, nghị sỹ Công đảng, Chủ tịch Ủy ban về trẻ em, trường học và gia đình phát biểu với báo The Times: "Tôi e ngại rằng, những trường đại học hàng đầu ở đất nước ta sẽ trở thành vùng cấm đối với các em con nhà bình dân". Trong thực tế số lượng các bậc phụ huynh đủ khả năng tài chính cho con em theo học ở các trường tư thường không nhiều.

Hệ thống nhà trường ở Anh chia thành hai nhóm, một bên là một nhóm nhỏ các trường công lập dành cho học sinh xuất sắc và các trường tư thục, số còn lại gồm khoảng 3000 trường có khoảng cách khá lớn so với các trường hàng đầu. Thí dụ trên một nửa số sinh viên hiện đang học ở Trường ÐH Oxford từng theo học phổ thông chỉ ở 200 trường thuộc nước Anh.

Trong khi các trường tư hoan nghênh thì các trường của nhà nước lại tỏ ra hoài nghi với quy định mới này. Hiệu trưởng 250 trường tư đã tỏ ra "hết sức vui mừng về việc ÐH Cambridge đi đầu trong việc công nhận A cộng". Ông John Dunford, Tổng thư ký Hiệp hội các trường công thì lại không coi quy định bổ sung đối với quy chế tuyển sinh là một sáng kiến. Ông này cho rằng "người ta có thể áp dụng nhiều cách khác để thực hiện việc tuyển chọn tốt hơn".

Thực sự là đã có nhiều lời ra tiếng vào đối với việc thi vào hai trường ÐH Oxford và Cambridge - viết tắt là "Oxbridge". Trên mạng Internet có rất nhiều ví dụ về các câu hỏi theo kiểu đánh đố được nêu lên trong các cuộc phỏng vấn tuyển sinh. Các thí sinh phải bày tỏ quan điểm của mình về những vấn đề mang tính triết lý hoặc đạo lý, họ cũng phải chứng minh khả năng tư duy lô gích của mình.

Sau đây là một số câu hỏi khá kỳ quặc như.

• "Bạn muốn là một cuốn tiểu thuyết hay một bài thơ ?"

• "Sự tham lam là tốt hay xấu?"

• "Làm sao người ta biết Kalifornia đang tồn tại, khi người ta không ở đấy?"

• "Bao nhiêu phần trăm nước trên trái đất này ở trong một con bò sữa?"

• "Nếu như có ba cô gái đẹp khỏa thân đứng trước bạn thì bạn sẽ chọn cô nào? Và việc lựa chọn đó có ảnh hưởng gì đến nền kinh tế quốc dân?"

Tuy nhiên khó khăn trong khâu tuyển chọn không phải là khó khăn duy nhất để có thể theo học tại các trường đại học hàng đầu nước Anh. Học phí cao cũng là một khó khăn không nhỏ. Hiện nay học phí mỗi năm lên đến 3.145 Bảng Anh (khoảng 3.350 Euro). Hiện tại nhiều trường đại học đang nghĩ đến việc tăng học phí hơn nữa.

Theo một nghiên cứu gần đây nhất thì học phí đại học ở Anh có thể lên đến 33.000 Bảng. Một nghiên cứu theo yêu cầu của Hội đồng Hiệu trưởng các trường đại học Anh cho thấy, sinh viên bắt đầu nhập trường đại học vào năm 2016 riêng tiền học phí sẽ phải chi từ 21.000 đến 33.000 Bảng .